W sercu kaszubskich borów czyli Nadleśnictwo Kościerzyna

Artykuł sponsorowany
Zapraszamy do zapoznania się z historią i ciekawostkami dotyczącymi malowniczego Nadleśnictwa Kościerzyna.

Lasy Nadleśnictwa Kościerzyna rozciągają się między 53050’ a 54012’ szerokości geograficznej północnej oraz między 17050’ a 18020’ długości geograficznej wschodniej.

Nadleśnictwo Kościerzyna położone jest powiecie kościerskim, w środkowej części województwa Pomorskiego. Terytorialny zasięg nadleśnictwa wynosi 63 533 ha, w tym grunty nadleśnictwa zajmują 17666,73 ha, a lasy nadzorowane 8046,66 ha.

Stanowi to około 55% powierzchni Powiatu kościerskiego. Teren nadleśnictwa znajduje się w zasięgu 6 gmin wiejskich: Liniewo, Nowa Karczma, Stara Kiszewa, Kościerzyna, Karsin, Lipusz oraz Miasto Kościerzyna. Nadleśnictwo składa się obecnie z 12 leśnictw zgrupowanych w dwóch obrębach: Bąk i Kościerzyna.
Głównym gatunkiem panującym na terenie Nadleśnictwa Kościerzyna jest sosna pospolita, która ma największy udział zarówno powierzchniowy jak i miąższościowy. W obrębie Kościerzyna zwiększa się udział gatunków liściastych, w szczególności buka pospolitego, co jest wynikiem żyźniejszych siedlisk, przeciętny wiek kościerskich drzewostanów wynosi 60 lat, przeciętny zapas drewna na hektarze to 216 metrów sześciennych, drzewostany na terenie Nadleśnictwa Kościerzyna przyrastają średnio o 6 metrów sześciennych na jednym hektarze. Nadleśnictwo Kościerzyna w obecnych granicach utworzone zostało w dniu 01.01.1973 r. z trzech dotychczasowych nadleśnictw: Kościerzyna, Bąk i Wawrzynowo.

W okresie międzywojennym utworzono Nadleśnictwa: Kościerzyna (obręby Kościerzyna i Wieżyca) oraz Wawrzynowo. W 1945 Nadleśnictwo Kościerzyna odtworzono głównie z lasów państwowych (po wydzieleniu z nich w samodzielne Nadleśnictwo byłego obrębu Wieżyca – później włączonego jako obręb do N-ctwa Kartuzy) oraz gruntów prywatnych upaństwowionych na podstawie dekretu PKWN z 12.12.1944r. W wyniku reorganizacji gospodarki, która objęła również leśnictwo, już od 1971 roku rozpoczął się proces likwidowania części nadleśnictw oraz ich łączenia w duże powierzchniowo jednostki. Do Nadleśnictwa Kościerzyna włączono jako obręby – nadleśnictwa Wawrzynowo i Bąk. W roku 1977 zlikwidowano obręb Wawrzynowo włączając l-ctwo Grzybowski Młyn do obrębu Kościerzyna, a pozostałe leśnictwa do obrębu Bąk.

Następne zmiany miały miejsce w 1979 roku wynikały z dostosowania granic OZLP do zasięgu administracyjnego województw. Lasy leżące na zachód od Jeziora Wdzydze, wraz z trzema wyspami na tym jeziorze, przekazano do Nadleśnictwa Lipusz (była to część Leśnictwa Grzybowski Młyn oraz całe Leśnictwo Głuchy Bór). W tym też roku przejęto z Nadleśnictwa Czersk część leśnictwa Karsin. W roku 1993 przeprowadzono zmiany wewnętrzne dotyczące wielkości leśnictw – utworzono pięć nowych leśnictw, a ponadto zlikwidowano obwody lasów nadzorowanych, pozostawiając jeden obwód Mestwinowo.

Krajobraz nadleśnictwa stanowią rozległe pola zandrowe urozmaicone rozcięciami w postaci rynien glacjalnych z licznymi obniżeniami wytopiskowymi. Wysokość względem omawianych terenów waha się od 125 m.n.p.m. w części południowej nadleśnictwa do 240 m.n.p.m. na wzniesieniach moren czołowych w północno – wschodniej części nadleśnictwa.

Zwraca uwagę położenie nadleśnictwa na granicy dwóch Krain przyrodniczo – leśnych :- w Krainie Bałtyckiej zlokalizowane są północno – wschodnie fragmenty nadleśnictwa, zaś pozostałe tereny czyli około 65% powierzchni położone są w Krainie Wielkopolsko – Pomorskiej. Ukształtowanie terenu nadleśnictwa jest wynikiem ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Rzeźba terenu na większości kompleksów ma charakter równinny lub falisty. Istotną cechą kształtującą krajobraz nadleśnictwa są liczne jeziora o charakterze rynnowym.

Tereny Nadleśnictwa Kościerzyna leżą w dorzeczu Wisły, na obszarze zlewni rzek Wdy i Wierzycy. Ogólny, południowo – wschodni skłon terenu wymusza kierunki odpływu wód powierzchniowych. System hydrologiczny jest tu jednak dość chaotyczny gdyż, oprócz licznych jezior i wspomnianych już rzek Wdy i Wierzycy, przepływają przez omawiany teren mniejsze rzeki takie, jak Pilica, Trzebiocha, Wietcisa, Graniczna, Kania.

Głównym elementem sieci wodnej nadleśnictwa są bardzo liczne jeziora wytopiskowe:
- Zespół Jezior Wdzydzkich ( Jelenie, Gołuń, Radolne, Wdzydze)- łącznie 1456 ha,
- jezioro Sudomie-173 ha,
- jezioro Krąg-148 ha,
- jezioro Zagnanie-143 ha,
- jezioro Grabowskie-141 ha.

Mniejsze powierzchnie – powyżej lub około 100 ha zajmują takie jeziora jak: Garczyn, Dobrogoszcz, Osuszyno, Wierzysko, Sobącz, Polaszkowskie, Gatno.

Nierozerwalną częścią krajobrazu Nadleśnictwa Kościerzyna są kopalnie żwiru dostarczające cennego surowca dla budownictwa. Początki działalności wydobywczej sięgają czasów przedwojennych i dotyczą zarówno terenów należących do Skarbu Państwa jak i terenów prywatnych. W początkowym okresie powierzchnie zajęte pod kopalnie nie były zbyt duże, podobnie jak i głębokość wydobycia. W miarę rozwoju przemysłu i budownictwa potrzeby rosły, zwiększała się powierzchnia wydobycia , a wraz z postępem techniki również głębokość. Miejscowe kopalnie były źródłem dostaw żwiru i kamienia dla większości przedsięwzięć byłego województwa gdańskiego.
Przywracanie „do życia” terenów pokopalnianych opiera się głównie na obserwacji procesów zachodzących w przyrodzie i inicjowanie ich z wykorzystaniem wszelkiej wiedzy, doświadczeń naukowych oraz zdobyczy techniki. Etapy tych działań dostosowywane są do powstających mikrosiedlisk i maksymalnym wykorzystaniu ich potencjału przyrodniczego.

Na terenie Nadleśnictwa Kościerzyna występują cenne fragmenty lasów, stanowiska rzadkich roślin i zwierząt oraz stanowiska archeologiczne.

Nadleśnictwo sprawuje opiekę nad trzema rezerwatami przyrody: „Strzelnica” ze starodrzewiem o charakterze naturalnym za skupieniem pomnikowych dębów, „Czapliniec w Wierzysku” ze starodrzewiem sosnowym oraz miejscem lęgowym czapli siwej (ostatnio coraz rzadziej tam widywanej) oraz „Krwawe Doły” zachowujące zbiorowiska leśne typowe dla Borów Tucholskich oraz porosty i inne rzadkie i chronione rośliny.

W naszych lasach znajduje się 76 drzew zatwierdzonych jako pomniki przyrody. Drzewostany Nadleśnictwa Kościerzyna to także miejsce występowania licznych przedstawicieli roślin chronionych. Lista ich obejmuje ponad 50 gatunków, a lista porostów 40 gatunków. W roku 2006 utworzono na terenie nadleśnictwa 14 użytków ekologicznych które stanowią element ochrony cennych fragmentów ekosystemów. Nie krótsza jest lista zwierząt rzadkich i będących pod ochroną. Zróżnicowane warunki terenowe oraz nieskażona jeszcze przyroda są powodem obecności wielu gatunków zwierząt.

Dysponujemy obecnie dwoma ścieżkami przyrodniczo-edukacyjnymi: „Kamienna Góra” oraz „Debrzyno” . Pierwsza ścieżka została zlokalizowana w kompleksie leśnym położonym w rejonie miasta Kościerzyna w odległości około l km od jego granicy , biegnie przez urozmaicony teren drogami leśnymi. Przebiega przez oddziały leśne Leśnictwa Strzelnica. Wzdłuż ścieżki ustawiono 10 tablic informacyjnych o tematyce leśnej oraz wiatę. Została oznakowana – na całej długości podano kierunek jej przebiegu . Długość trasy wynosi około 3 km. Druga ścieżka prowadzi wokół Jeziora Debrzyno. Wzdłuż ścieżki zbudowane są wiaty ze stołem i ławkami oraz ustawione są tablice edukacyjne.

Służą one przede wszystkim prowadzeniu działalności edukacyjnej. Dla miejscowych szkół stanowi podstawę do tworzenia programów edukacyjnych z dziedziny nauk przyrodniczych, stwarza możliwość poznawania rodzimej przyrody oraz zasad gospodarki leśnej.

W tym roku powstała również ścieżka rowerowa długości ok. 3 km rozpoczynająca się przy basenie w Kościerzynie następnie biegnąca przez leśnictwo Strzelnica i Garczyn i kończąca się w ośrodku wypoczynkowym w Garczynie.

Ponadto na terenach Nadleśnictwa znajduje się duża ilość ścieżek pieszych i rowerowych wchodzących w skład Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego oraz wieża widokowa i wiata edukacyjna we Wdzydzach Kiszewskich.
Nasza codzienna działalność służy dobru otaczających nas lasów:
-dbamy o ich trwałość produkując miliony sadzonek do corocznych odnowień i zalesień
-pozyskujemy bez szkody dla lasu najbardziej ekologiczny surowiec jakim jest drewno. Szczycimy się certyfikatem, który zaświadcza o leśnictwie odpowiedzialnym społecznie i przyrodniczo, spełniającym Zasady Dobrej Gospodarki Leśnej. Kupując nasze drewno oznaczone certyfikatem FSC można mieć pewność, że pochodzi ono z lasu zarządzanego zgodnie z dobrem przyrody, a także dobrem żyjących na jego terenie społeczności.
-dbamy o stan sanitarny usuwając w porę drzewa opanowane przez szkodliwe owady
-dbamy o wiedzę przyrodniczo-leśną społeczeństwa, pomagamy poznać las i jego

mieszkańców, zaznajamiamy z niełatwą pracą leśników.

Kaszuby- dla wymagającego turysty.

Ośrodki wczasowe, campingi, prywatne kwatery agroturystyczne, pola biwakowe oferują setki miejsc. Szczególnym ich atutem jest ich wyjątkowe położenie. Znajdują się praktyczni w środku lasu, sosny szumią nad dachami małych domków letniskowych i dużych ośrodków. Kontakt z przyroda jest bezpośredni o każdej porze roku, dnia i nocy.
Do takich wyjątkowych miejsc wypoczynku należą miedzy innymi ośrodki wypoczynkowe w, Szarlocie, Garczynie, Sudomiu, Stawiskach, Debrzynie, Wdzydzach i Gołuniu.

Nadleśnictwo Kościerzyna ma również do zaoferowania niewielką bazę noclegową. Posiadamy własny ośrodek wypoczynkowy nad jeziorem Gołuń, oferujemy również 21 miejsc postoju pojazdów przy uczęszczanych drogach a jednocześnie w najbardziej urokliwych zakątkach naszych lasów. 6 z nich powstało w ramach działania „Aktywne Udostępnianie Lasu”

Na turystów czeka wiele wrażeń i praktycznie każdy może realizować swoje pasje. Przygody czekają i na
- żeglarzy, dla których jedną z największych atrakcji jest bez wątpienia jezioro Wdzydze, zwane też Kaszubskim Morzem, Jego ogromna powierzchnia , niezwykle urozmaicona linia brzegowa, bogactwo zatok, wysp i półwyspów stanowią idealne dla nich miejsce. Liczne przystanie m.in. we Wdzydzach Kiszewskich, Gołuniu, Wdzydzach Tucholskich i w Borsku umożliwiają wypożyczenie sprzętu wodnego,

- kajakarzy, odkryją oni malowniczą rzekę Wdę wraz z jej urokliwym przełomem koło Kruglińca. Jej dopływy oraz jeziora o dużej powierzchni tj. Wdzydze czy Wielewskie,

- wędkarzy, bogactwo wód powierzchniowych stanowi dla nich zachętę. Udogodnieniem jest możliwość wykupienia zezwoleń w kościerskich sklepach wędkarskich. Zezwolenie na połów wydaje również Zakład Rybacki „Wdzydze", który użytkuje większość jezior gminy Kościerzyna oraz inni właściciele jezior. Tutejsze wody obfitują w wiele gatunków ryb jak: lin, sielawa, szczupak, okoń, pstrąg, leszcz czy karaś,

- płetwonurków, upodobali sobie szczególnie czyste, głębokie jeziora . Na ich uwagę zasługują:

- jezioro Wdzydze - najgłębsze jezioro na Pojezierzu Pomorskim o maksymalnej głębokości 71,4 m;
- jezioro Zakrzewie - położone koło wsi Stawiska w lesie; na brzegu znajduje się hotel „Relax"; głębokość 16 m; przejrzystość wody powyżej 5 m; można spotkać się oko w oko ze sporym szczupakiem; o możliwość nurkowania należy zapytać w recepcji hotelu; ponadto jezioro Strupino i jezioro Długie,

- paralotniarzy, byłe lotnisko wojskowe w Borsku- jeszcze kilkanaście lat temu można je było oglądać tylko przez płot. Teraz płyta lotniska wykorzystywana jest miedzy innymi przez miłośników latania, jednak w trochę innym wydaniu. Z lotniska korzystają bowiem amatorzy paralotniarstwa z całej Polski,

- zwolenników turystki pieszej i rowerowej, Najciekawsze rejony Nadleśnictwa poznawać można w czasie pieszych i rowerowych wędrówek licznymi, oznakowanymi szlakami turystycznymi i ścieżkami przyrodniczymi, spełniającymi dodatkowo rolę edukacyjną.

Dla koneserów, którzy zapragnęli poznać dogłębnie historię Ziemi Kaszubskiej stoi otworem znany nie tylko w Polsce Kaszubski Park Etnograficzny.
Jest najstarszym polskim muzeum na wolnym powietrzu, powstało w 1906 r. Jest znany w Polsce i na świecie dzięki historycznym już dziś postaciom jego założycieli - Teodory i Izydora Gulgowskich.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na koscierzyna.naszemiasto.pl Nasze Miasto